Teby (po egipsku Uaset)
Za czasów XI dynastii stały się stolicą Egiptu. Utraciły tę funkcję za panowania XII dynastii, ale odzyskały ją w początku Nowego Państwa (XVIII dynastia). Główna świątynia Teb była poświęcona bogu Amonowi, zwana Ipet-sut, (dzisiaj Karnak). Towarzyszyły jej okręgi kultowe boga Montu (starego bóstwa Teb, wypartego przez Amona) oraz bogini Mut (partnerki Amona).
Leżące na lewym brzegu Nilu Teby Zachodnie są nekropolią, której początki datuje się na czasy Starego Państwa i dzielącą się na kilka okręgów, między innymi: Dolina Królów i Dolina Królowych. Dolina Królów to miejsce, gdzie pochowano niemal wszystkich faraonów Nowego Państwa, z czasów od XVIII do końca XX dynastii. Dolina Królowych – to miejsce pochówku królewskich małżonek oraz synów królewskich – następców tronu z czasów XIX i XX dynastii. Na krawędzi pustyni królowie Nowego Państwa wznosili swoje świątynie grobowe, w których sprawowany był ich pośmiertny kult. Najsłynniejsze to świątynia Milionów Lat Jedności z Tebami Ramzesa II, zwana Ramesseum, świątynia Ramzesa III w południowej części Teb Zachodnich, w Medinet Habu, a także wcześniejsza od nich świątynia Milionów Lat królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari.
Na południowym skraju Teb Zachodnich, w Malkata, odkryto pałac królewski, wzniesiony przez Amenhotepa III, dla jego żony, królowej Teje.
Według szacunkowych danych Teby dwukrotnie były pod względem populacji największym miastem świata.
.
Teby (z greckiego Thebaj)
To główne miasto Beocji w środkowej Grecji.
Według mitologii greckiej założone przez Kadmosa, który wybudował tebański akropol – Kadmeę, a murem o siedmiu bramach otoczyli je Amfion i Zetos. W Tebach Semele urodziła Dionizosa, a Alkmena urodziła Heraklesa. Edyp był synem Lajosa, króla Teb. Przeciw Tebom wyruszył na czele siedmiu wodzów Adrastos, aby pokonany wrócić ponownie z epigonami, synami wodzów, w celu zdobycia miasta.
Teby były jednym z centrów Grecji, po upadku pod koniec XIII wieku p.n.e. udało się miastu odrodzić w VI wieku p.n.e. Od VI wieku p.n.e. Od tego okresu Teby, zaczęły rywalizować z Atenami, które odtąd stały się jednym z ich głównym przeciwników. Podczas wojen perskich Teby zostały sojusznikami Persów, a w wojnie peloponeskiej walczyły przeciwko Atenom po stronie Sparty. Po pokonaniu Sparty w bitwie pod Leuktrami objęły hegemonię w Grecji za Epaminondasa i Pelopidasa w IV wieku p.n.e., jednak później ich pozycja osłabła. W 338 roku p.n.e. razem z innymi miastami greckimi Teby wystąpiły przeciwko Macedonii i stały się głównym przegranym. Na Kadmei ulokowany został macedoński garnizon, a miastem zaczęła rządzić powiązana z Macedonią oligarchia.
W 335 roku p.n.e. Teby próbowały odzyskać wolność, ale Macedonia zareagowała - miasto zdobył Aleksander Macedoński. Za bunt zostało przykładnie ukarane - całe miasto zostało zrównane z ziemią (oprócz świątyń oraz domu poety Pindara, cenionego przez Aleksandra). Wszyscy mieszkańcy poza potomkami Pindara zostali sprzedani w niewolę, skarb skonfiskował król Macedonii, a ziemię tebańską rozdzielono pomiędzy wrogów miasta.
