Nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. związany jest z kultem Dionizosa i wiarą w wędrówkę dusz.
Według orfickiej wersji mitu, Dionizos jest synem Zeusa i Kory-Persefony. Dziecko narodzone z tego związku nosiło imię Zagreus i miało zapewnić światu wieczną szczęśliwość. Siedmiu Tytanów, wrogów Zeusa, wywabiło małego Zagreusa z kolebki w pieczarze na górze Ida, nęcąc zabawkami, i rzucili się na niego, aby go zabić. Usiłując im się wymknąć, Zagreus wielokrotnie zmieniał postać; wcielał się kolejno w Zeusa, Kronosa, lwa, konia, węża, tygrysa i byka. Tytani ugotowali i zjedli małego Zagreusa. Wtedy zjawiła się Atena i ocaliła tylko jego serce, oddając je Zeusowi, natomiast jego kości zostały pochowane przez Apolla w Delfach. Za karę Zeus spalił ich piorunem. Z popiołu powstali ludzie. Mają w sobie zarówno cząstkę zła (Tytani) i boskości (szczątki Dionizosa). Dzięki specjalnym oczyszczeniom można rozwinąć w sobie cząstkę boską. Zeus miał później połknąć uratowane przez Atenę serce Zagreusa, a następnie wraz z Semele (córką Kadmosa, założyciela króla Teb i Harmonii, córki Afrodyty i Aresa) począć nowego boga, Dionizosa.
Ruch orficki wywodzi się od Orfeusza (znanego z mitu o Eurydyce), któremu przypisywano wprowadzenie w Grecji misteryjnych form kultu dionizyjskiego. Wyznawcy orfizmu energię czerpią z pieśni i hymnów śpiewanych przez Orfeusza na jego lirze. Pieśni te mają często charakter miłosny, gdyż natchnieniem Orfeusza jest jego ukochana Eurydyka.
Orficy wyznają reinkarnacje. Zgodnie z ich wierzeniami dusza wciela się w inne ciała. Ciało jest dla duszy więzieniem, a wcielenie jest karą za grzechy. Dusza zostaje wyzwolona z ciała po przejściu cyklu oczyszczeń, oddając swą boską część Dionizosowi.
Cierpienie życia w ciele można łagodzić przez praktyki religijne (Misteria) i ascezę. Orficy powstrzymują się od zabijania zwierząt i spożywania mięsa.
Reformatorem orfizmu był Pitagoras a Onomakritos z Aten zebrał pieśni Orfeusza.
